Cuộc vận động đã tạo chuyển biến tích cực về nhận thức và bước đầu tạo chuyển biến trong việc làm theo tấm gương đạo đức của Bác

(TCTG) - Trích Báo cáo tổng kết 4 năm triển khai cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của Ban chỉ đạo Trung ương Cuộc vận động, do đồng chí Tô Huy Rứa, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Phó trưởng Ban chỉ đạo Trung ương CVĐ trình bày tại Hội nghị. 

" I. Kết quả đạt được

1. Những chuyển biến trong nhận thức về tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh

Kết quả nâng cao nhận thức về tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thể hiện khá rõ rệt.

- Đa số cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân nhận thức rõ hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng của đạo đức trong đời sống xã hội; trách nhiệm tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức của mỗi người... Đây là kết quả có ý nghĩa, tạo cơ sở nền tảng cho việc học tập và làm theo, cả trước mắt và lâu dài.

- Nhận thức về các nội dung cơ bản của tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cũng như tấm gương đạo đức trong sáng của Người được nâng lên rõ rệt trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Những giá trị to lớn của tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, như “Trung với nước, hiếu với dân”, “Yêu thương con người, sống có nghĩa có tình”; “Cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư”, “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”; tấm gương sáng ngời “Hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân”; “Xây dựng Đảng ta trong sạch, vững mạnh, là đạo đức, là văn minh”... của Bác được cả xã hội thừa nhận, có tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm của nhiều người. Hàng vạn người, bao gồm tất cả các tầng lớp nhân dân, tham gia Hội thi “Kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã chứng minh điều đó.

- Qua thực tế triển khai cuộc vận động, đa số cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức rõ hơn việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là công việc thiết thực với mỗi người, đem lại lợi ích cho mình, cho gia đình, quê hương, đất nước... Nhiều người đã thấy rõ hơn cuộc vận động về đạo đức không thể là một phong trào, làm một lần là xong mà phải kiên trì, tiến hành lâu dài, phát huy sức mạnh của toàn Đảng, toàn hệ thống chính trị, trước hết là trong Đảng, để có tác động sâu rộng trong xã hội. Học tập, rèn luyện đạo đức phải chú trọng việc nêu gương, như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh...

- Kết quả nâng cao nhận thức trong cán bộ, đảng viên và nhân dân còn thể hiện trong sự phấn khởi, kỳ vọng thành công của cuộc vận động, cho rằng đó là công việc cần thiết, “đúng” và “trúng”; đồng thời mong muốn cuộc vận động không rơi vào tình trạng “đánh trống, bỏ dùi”; “đầu voi, đuôi chuột”...

Nâng cao được nhận thức của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, về cuộc vận động là kết quả quan trọng của cuộc vận động, tạo cơ sở để đẩy mạnh việc học tập và làm theo trong những năm sau.

2. Những chuyển biến về làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh

2.1. Ý thức trách nhiệm của các tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể, cán bộ, đảng viên, công chức và nhân dân được nâng cao hơn, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị

Nét nổi bật nhất là ý thức trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, quyết tâm vượt qua những khó khăn thách thức đã thể hiện khá rõ trong điều kiện tình hình quốc tế và trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, qua đó thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội X của Đảng.

Nhìn tổng quát, 4 năm qua, trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước có rất nhiều khó khăn, thách thức, nhất là do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế toàn cầu, chúng ta vẫn đạt được những thành tựu quan trọng. Duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế khá (bình quân 6,9%/năm); quy mô nền kinh tế tăng lên; đời sống của nhân dân tiếp tục được cải thiện; chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được tăng cường; độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững; hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế được mở rộng, vị thế quốc tế của nước ta được nâng cao; phát huy dân chủ có tiến bộ, khối đại đoàn kết toàn dân tộc tiếp tục được củng cố; công tác xây dựng Ðảng và hệ thống chính trị đạt một số kết quả tích cực. Các ngành, các địa phương đều có bước phát triển. [1]

Đó là kết quả của tinh thần và ý chí quyết tâm vượt qua khó khăn thách thức, chủ động, sáng tạo của mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi ngành, địa phương, đoàn thể; trong đó có sự đóng góp của cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

2.2. Trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng

Triển khai cuộc vận động theo các chủ đề hàng năm đã trực tiếp thúc đẩy công tác nghiên cứu và giáo dục lý luận chính trị trong Đảng, đặc biệt là nghiên cứu, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện mới. Bên cạnh việc tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội X, các phong trào thi đua yêu nước, các nhiệm vụ kinh tế - xã hội và góp phần vào việc tổng kết, bổ sung, phát triển Cương lĩnh, xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2011 - 2020, các văn kiện khác trình Ðại hội XI của Ðảng, vấn đề đạo đức, giáo dục, rèn luyện đạo đức đã được thể hiện đậm nét trong các hoạt động của Đảng. Công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng có đổi mới, chú trọng hơn việc giáo dục tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, được dư luận đánh giá tốt. Cấp ủy các cấp đã dành nhiều thời gian để tập trung chỉ đạo cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, gắn với nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Ðảng.

Trong năm 2009 và 2010, các nội dung của cuộc vận động được triển khai gắn với quá trình chuẩn bị và tiến hành đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội XI của Đảng. Tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã được coi trọng khi lựa chọn nhân sự cấp ủy nhiệm kỳ mới.

2.3. Việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã có những chuyển biến khá rõ rệt

Thực hiện làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong điều kiện suy giảm kinh tế càng có ý nghĩa quan trọng và được các cấp ủy đảng, chính quyền quan tâm chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc.

Tại nhiều địa phương, cơ sở, tiết kiệm trở thành phong trào, có sự tham gia đông đảo của cán bộ, đảng viên, các đoàn thể chính trị. Các giải pháp tiết kiệm tài sản công, hạn chế hoặc tạm dừng xây dựng trụ sở cơ quan, mua sắm xe con được quan tâm chỉ đạo và thực hiện kiên quyết.

Tiết kiệm đã thể hiện ngày càng rõ hơn trong việc tự giác giảm, loại bỏ những chi phí không cần thiết, bất hợp lý trong cưới hỏi, tang ma, lễ hội... của từng gia đình, dòng họ. Hành vi tiết kiệm chi tiêu công, từ cái nhỏ nhất như trang giấy, mực in, ghim gài, đến ô tô, vé máy bay, đi công tác nước ngoài... đã thể hiện khá rõ trong các cơ quan đảng, nhà nước, trong nhận thức của lãnh đạo các cấp, thành thói quen của nhiều cán bộ, đảng viên, công chức. Qua báo cáo cho thấy, có cơ quan bộ, ngành, tập đoàn kinh tế nhà nước... tiết kiệm được hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Có nơi, tiền tiết kiệm trong chi phí thường xuyên được công bố công khai và góp vào quỹ xây dựng nhà tình nghĩa ở các địa phương.

2.4. Công tác cải cách thủ tục hành chính, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, phòng, chống quan liêu, tham nhũng có bước chuyển biến tích cực.

Cải cách hành chính được coi là một trong những giải pháp đột phá, được triển khai mạnh mẽ cả ở Trung ương và địa phương. Chính phủ đã xây dựng Đề án 30, chỉ đạo cải cách thủ tục hành chính khẩn trương, quyết liệt. Đã rà soát, bước đầu tổng hợp thành bộ thủ tục hành chính thống nhất và công bố công khai để nhân dân dễ thực hiện và kiểm tra, giám sát công chức nhà nước trong thực hành quản lý hành chính.

Các bộ, ban, ngành, đoàn thể, địa phương đều có những chuyển biến khá rõ trong cải cách thủ tục hành chính; rà soát, hủy bỏ nhiều các thủ tục hành chính không cần thiết gây phiền nhiễu trong nhân dân; đẩy nhanh việc hoàn thành các giấy tờ, các thủ tục hành chính, dịch vụ công, như cấp chứng minh thư, hộ chiếu, khai nộp thuế, khai hải quan, công chứng... được dư luận xã hội ghi nhận.

Việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí và Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được chỉ đạo tích cực, đạt một số kết quả. Nhiều vụ án tham nhũng được đưa ra xét xử. Trên một số lĩnh vực, lãng phí, tham nhũng được kiềm chế.

Trong 4 năm qua, Ðảng và Nhà nước tiếp tục ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết, văn bản quy phạm pháp luật nhằm phát huy hơn nữa quyền làm chủ, bảo đảm lợi ích của nhân dân, vai trò giám sát của nhân dân đối với hoạt động của các tổ chức đảng, cơ quan nhà nước, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật được coi trọng. Các cấp uỷ đảng, chính quyền đã chú ý lắng nghe, tăng cường đối thoại với các tầng lớp nhân dân, tôn trọng các loại ý kiến khác nhau.

Việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân theo tư tưởng Hồ Chí Minh được chú trọng. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân phát huy tốt hơn vai trò tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; củng cố, mở rộng tổ chức, phát triển đoàn viên, hội viên, tổ chức nhiều phong trào thi đua, nhiều cuộc vận động, như “Ngày vì người nghèo” của Mặt trận Tổ quốc; “Hũ gạo tiết kiệm”, “Nuôi lợn đất” của Hội Liên hiệp Phụ nữ; “Mùa hè xanh”, “Tiếp sức mùa thi” của Đoàn Thanh niên; “Phát huy bản chất, truyền thống Bộ đội Cụ Hồ” của Hội Cựu chiến binh ... đã huy động được nhiều người tham gia. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị đã cùng Nhà nước chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội, góp phần tích cực vào những thành tựu chung của đất nước.

2.5. Những chuyển biến trong cán bộ, đảng viên, đoàn thể chính trị và trong nhân dân

Qua 4 năm triển khai cuộc vận động, trong đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân đã có những chuyển biến tích cực và khá rõ rệt. Kết quả điều tra dư luận xã hội của Ban Tuyên giáo Trung ương và Ban Tuyên giáo một số tỉnh, thành phố đều cho thấy, dư luận thừa nhận qua 4 năm triển khai cuộc vận động đã có sự chuyển biến khá rõ trong cán bộ, đảng viên và nhân dân trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Về tác động của cuộc vận động đến nhận thức, có 84% người được hỏi cho rằng đã có chuyển biến, trong đó có 19% cho rằng đã tạo được sự chuyển biến sâu sắc, gắn liền với ý chí tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên; 65% ý kiến cho rằng có chuyển biến nhưng chưa sâu sắc... Về những chuyển biến trong việc làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh năm 2010 so với năm 2007, theo kết quả điều tra dư luận xã hội của Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, có 82,5% người được hỏi cho rằng đã có sự chuyển biến, trong đó có 39,3% cho rằng có chuyển biến tốt và 43,2% cho rằng có chuyển biến. Về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong các tầng lớp nhân dân, mức độ chuyển biến tốt cao nhất là trong Nông dân (54,02%); tiếp đến là Hưu trí (41,18%), Học sinh, sinh viên (40%); Công nhân (40%)... Về chuyển biến trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, có 30,5% người được hỏi cho rằng có chuyển biến tốt và 51,6 % cho rằng có chuyển biến. Về chống quan liêu, tham nhũng, có 66,6% người được hỏi cho rằng có chuyển biến, trong đó có 22,8% cho rằng có chuyển biến tốt.

Về sự tham gia của các tầng lớp nhân dân, kết quả điều tra dư luận xã hội của Ban Tuyên giáo Trung ương cho thấy đã có sự tham gia của tất cả các giai cấp, tầng lớp, nhóm xã hội, trong đó có 5 nhóm xã hội được đa số ý kiến (trên 50%) đánh giá là đã tích cực thực hiện cuộc vận động, gồm: Cán bộ hưu trí (67%); Bộ đội (61%); Cán bộ, công chức bình thường (56%); Cán bộ lãnh đạo, quản lý các ngành, các cấp (51%); Công an (50%).

Theo đánh giá của dư luận xã hội, hầu hết các tầng lớp nhân dân đều có sự chuyển biến về đạo đức, lối sống, tuy ở mức độ khác nhau. Điều đó chứng tỏ cuộc vận động đã tác động sâu đến mọi tầng lớp, đối tượng, lĩnh vực hoạt động của xã hội, tạo nên những chuyển biến chung trong xã hội học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

3. Đánh giá chung kết quả triển khai cuộc vận động và nguyên nhân

3.1. Đánh giá chung

Qua 4 năm triển khai, cuộc vận động đã đi vào cuộc sống, tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và bước đầu tạo chuyển biến trong việc làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; xuất hiện ngày càng nhiều các tập thể, cá nhân tiên tiến. Chuyển biến bước đầu đó thể hiện chủ yếu như sau:

- Đã tạo sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức chung của cán bộ, đảng viên và nhân dân về sự cần thiết phải giữ gìn, rèn luyện về đạo đức, lối sống, phải học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Qua triển khai cuộc vận động, vấn đề đạo đức và rèn luyện đạo đức đã được đặt ra một cách nghiêm túc, toàn diện trong Đảng và toàn xã hội, đặc biệt là trong công tác xây dựng Đảng. Từ sự khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đã góp phần củng cố niềm tin vào tư tưởng Hồ Chí Minh, nền tảng tư tưởng của Đảng.

- Nội dung cuộc vận động trong toàn khóa và hàng năm đã góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của toàn Đảng và từng cơ quan, đơn vị, góp phần vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội X của Đảng. Trong công tác xây dựng Đảng, vấn đề đạo đức, giáo dục, rèn luyện đạo đức được quan tâm hơn; nội dung cuộc vận động đã được quán triệt trong các nghị quyết, chỉ thị của các cấp uỷ Đảng; đưa vào sinh hoạt đảng định kỳ, có tác động nhắc nhở thường xuyên đối với cán bộ, đảng viên.

- Trong tổ chức làm theo, các cấp uỷ đảng, bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương đã có nhiều hình thức phong phú để vận động, cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân chủ động làm theo tấm gương đạo đức của Bác với những việc làm cụ thể, thiết thực. Đã có những chuyển biến tích cực về đạo đức, lối sống trong các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là ở cơ sở. Nhiều tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh được phát hiện, biểu dương và được xã hội ghi nhận.

3.2. Nguyên nhân

- Nguyên nhân khách quan

Một là, cuộc vận động đã đáp ứng được nhu cầu chung của xã hội. Tình trạng suy thoái đạo đức, lối sống trong xã hội hiện nay làm nhiều người, nhiều gia đình rất lo lắng, nhưng tự mình không thể khắc phục được bởi những tác động từ phía xã hội. Bởi vậy, khi Trung ương phát động, đa số cán bộ, đảng viên và nhân dân rất hồ hởi, phấn khởi, tích cực hưởng ứng; tạo thành cơ sở quần chúng rộng rãi cho việc triển khai sâu rộng cuộc vận động trong Đảng và xã hội.

Hai là, sức hấp dẫn của tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Tiếp nối đợt học tập tư tưởng Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 23-CT/TW của Ban Bí thư khoá IX, việc xã hội quan tâm đến cuộc vận động, tích cực tham gia học tập, tìm hiểu, nghiên cứu các chuyên đề về tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong những năm qua đã thể hiện rõ sức lôi cuốn, thuyết phục của tư tưởng, tấm gương đạo đức của Người.

- Nguyên nhân chủ quan

Một là, Bộ Chính trị, Ban Bí thư có sự thống nhất cao và quan tâm đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai cuộc vận động.

Quá trình chuẩn bị triển khai cuộc vận động đã qua nhiều bước, có sự thống nhất cao trong Ban Chấp hành Trung ương (Kết luận Hội nghị Trung ương 12 khóa IX), Bộ Chính trị, Ban Bí thư (Chỉ thị 06-CT/TW và các quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương, Bộ phận giúp việc...) với sự tham gia của các đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước.

Trong quá trình triển khai cuộc vận động, Ban Chỉ đạo Trung ương đã có sự chỉ đạo, đôn đốc ráo riết, thường xuyên và trực tiếp đối với các ngành, địa phương; vận dụng các quy trình, phương pháp mới để tổ chức thực hiện; ban hành nhiều văn bản hướng dẫn; tổ chức các hoạt động bổ trợ; định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết, chỉ đạo điểm, kiểm tra, giao ban… Nhờ đó, đã thúc đẩy việc triển khai cuộc vận động ở các ngành, địa phương, cơ sở.

Hai là, sự tích cực, chủ động, sáng tạo của các ngành, địa phương, đoàn thể trong triển khai cuộc vận động. Nhiều nơi coi triển khai cuộc vận động là cơ hội lớn để đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả hơn nhiệm vụ xây dựng chỉnh đốn Đảng, phát huy vai trò tích cực của cán bộ, đảng viên cơ sở và quần chúng nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị trong từng thời kỳ.

Ba là, sự tham gia tích cực, tự giác của đông đảo cán bộ, đảng viên, nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội, văn nghệ sỹ, báo chí, phát thanh, truyền hình…

Các đoàn thể chính trị - xã hội đã triển khai cuộc vận động với các hình thức phong phú trong hội viên, đoàn viên... Các cơ quan thông tin đại chúng, các văn nghệ sỹ đã tích cực tham gia công tác tuyên truyền, sáng tác và trình diễn các tác phẩm liên quan đến cuộc vận động, qua đó tác động vào dư luận chung và đẩy mạnh cuộc vận động trong xã hội. Sự hưởng ứng sôi nổi, tích cực của cán bộ, đảng viên, các tổ chức chính trị - xã hội – nghề nghiệp và các tầng lớp nhân dân trong 4 năm triển khai cuộc vận động không chỉ tạo ra phong trào mà còn là lực lượng thúc đẩy việc triển khai cuộc vận động mạnh mẽ hơn trong các tổ chức đảng và cơ quan nhà nước.

II. Những hạn chế, khuyết điểm chủ yếu

1. Những hạn chế, khuyết điểm trong chỉ đạo và triển khai cuộc vận động

- Công tác lãnh đạo, chỉ đạo còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến kết quả triển khai cuộc vận động. Việc ban hành những quy định về cơ chế hoạt động của Ban Chỉ đạo còn chậm và chưa đầy đủ. Các vấn cụ thể khác cho hoạt động của Ban Chỉ đạo, như kinh phí, hình thức khen thưởng... hướng dẫn triển khai còn chậm, đôi khi không thống nhất. Hướng dẫn quy trình triển khai cuộc vận động ở cơ sở có điểm chưa hợp lý, phức tạp và khó thực hiện. Việc hướng dẫn lấy ý kiến nhân dân nơi công tác và nơi cư trú góp ý cho cán bộ, đảng viên còn phức tạp, nội dung xin ý kiến nặng về góp ý với các khuyết điểm của cán bộ, đảng viên, gây tâm lý e ngại cho cả người đi xin ý kiến và người góp ý kiến. Việc quy định nêu gương của cán bộ chủ chốt các cấp chưa có sự thống nhất cao, chưa ban hành được quy định thực hiện...

- Nội dung học tập các chủ đề về tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh từng năm còn có chỗ trùng lặp, có năm (như năm 2009) tổ chức thực hiện quá muộn. Một số ngành, cơ quan quản lý nhà nước triển khai còn chậm và thiếu đồng bộ, hiệu quả chưa cao. Không ít cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp chưa thực sự coi trọng việc tổ chức học tập, không thực hiện đầy đủ quy trình đề ra, không đảm bảo thời gian cần thiết, còn ghép với nhiều nội dung khác, trên thực chất là tiến hành một cách hình thức, kém hiệu quả.

- Việc tổ chức Hội thi ”Kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở các cấp cũng còn có những hạn chế. Công tác chỉ đạo, điều hành ở một số nơi còn lúng túng, chuẩn bị chưa chu đáo, ảnh hưởng đến chất lượng của Hội thi. Một số nơi trong quá trình tổ chức Hội thi chưa chú trọng đến các hoạt động tuyên truyền, cổ động nên chưa thu hút được sự quan tâm của đông đảo quần chúng nhân dân. Ngược lại, một số nơi nặng về sân khấu hoá, chi phí tốn kém, để dư luận không đồng tình bởi không phù hợp với những lời dạy của Bác.

- Trong chỉ đạo điểm chưa xác định được ngay từ đầu và các yêu cầu, tiêu chí, cơ chế, thời gian, cách làm một cách cụ thể, làm hạn chế tính sáng tạo và tính chất “đi trước, làm trước” của các đơn vị được chọn chỉ đạo điểm. Cũng do chỉ đạo chưa thực sát hợp, nên hầu hết các đơn vị được chọn chỉ đạo điểm chỉ là “đi hàng đầu” để rút kinh nghiệm.

- Việc xây dựng các chuẩn mực đạo đức cụ thể ở một số nơi chưa đạt yêu cầu và hiệu quả thiết thực. Một số cơ quan, đơn vị đề ra tiêu chí về đạo đức quá dài, khó nhớ, khó thực hiện. Có cơ quan lấy lý do khó vận dụng để không xây dựng tiêu chuẩn đạo đức riêng. Không ít cơ quan, đơn vị có đề ra được các tiêu chí về đạo đức, kẻ vẽ, treo rất cẩn thận, nhưng lại không quan tâm đến việc đưa vào nội dung sinh hoạt, kiểm điểm thường kỳ của chi bộ, cơ quan..., nên còn mang tính hình thức và hiệu quả thấp.

- Việc tổ chức đưa nội dung tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào chương trình, sách giáo khoa, các hoạt động ngoại khóa trong các nhà trường thuộc hệ thống giáo dục quốc còn chậm, chỉ đạo thiếu kiên quyết, kết quả không đồng đều.

- Công tác tuyên truyền về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, về cuộc vận động và các gương điển hình học tập và làm theo Bác chưa được thường xuyên, liên tục… Nội dung tuyên truyền chưa được cân đối và toàn diện. Một số hoạt động tuyên truyền còn mang tính hình thức, thiếu hấp dẫn, không lôi cuốn được đông người tham gia, theo dõi. Tình trạng một số cơ quan, nhà xuất bản chạy theo lợi nhuận thuần tuý “ăn theo” cuộc vận động, chạy đua xuất bản các sách về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chất lượng thấp, giá bán cao, rao bán khắp nơi gây tác động xấu. Ngay từ đầu, chúng ta chưa chú trọng đến việc phê phán các quan điểm sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch về Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong đó có nhiều nội dung liên quan trực tiếp đến cuộc vận động.

- Trong việc chỉ đạo sơ kết, tổng kết, thi đua, khen thưởng còn có sự lúng túng, bị động, chậm trễ nhất định, gây khó khăn cho cơ sở. Việc hướng dẫn sơ kết, tổng kết thường không đi kèm với hướng dẫn thi đua khen thưởng. Trong tuyên dương, khen thưởng còn có những tập thể cá nhân chưa tiêu biểu. Số cá nhân điển hình gây được ấn tượng mạnh đối với dư luận xã hội còn chưa nhiều. Cá biệt, có nơi chọn điển hình tiên tiến chưa thực sự kỹ càng, có lầm lẫn, có người bị xử lý vì tham nhũng ngay sau khi được tuyên dương, gây tác động rất xấu trong dư luận xã hội.

- Kết quả vận động sáng tác và quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và về cuộc vận động còn chưa được như mong muốn. Sáng tác mới của các văn nghệ sỹ tập trung nhiều về hình tượng Bác Hồ, còn chủ đề “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” thông qua việc phản ánh hình tượng con người Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới, học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác còn ít. Chất lượng các tác phẩm mới nói chung chưa cao, đa số tác phẩm viết về hình tượng Bác Hồ không vượt qua được những tác phẩm đã có. Một số tác phẩm báo chí có chất lượng tốt, gây được ấn tượng trong người đọc, nhưng chưa nhiều, chưa đều, chưa thường xuyên trên các báo...

Các hạn chế, khuyết điểm trong từng lĩnh vực hoạt động được nêu trên đã hạn chế kết quả triển khai cuộc vận động so với mục đích, yêu cầu đề ra

2. Những hạn chế trong nhận thức và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh

- Nhận thức chung của cán bộ, đảng viên, nhân dân về đạo đức, rèn luyện đạo đức, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh được nâng lên rõ rệt, nhưng không đồng đều ở các ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị, trong các giai cấp, tầng lớp, nhóm xã hội.

- Việc làm theo tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh chưa diễn ra mạnh mẽ trong Đảng và trong xã hội; không đồng đều trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức. Số cán bộ, đảng viên tích cực, tâm huyết, góp phần vào phong trào chung của cuộc vận động chủ yếu là ở cơ sở. [2]

- Vai trò nêu gương của cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chưa được thể hiện rõ; mặc dù đây là nguyên tắc rất quan trọng trong thực hành đạo đức theo tư tưởng Hồ Chí Minh và là mong muốn chung của đông đảo cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Bộ Chính trị, Ban Chỉ đạo Trung ương đã có nhiều hình thức yêu cầu, nhắc nhở, động viên, nhưng nói chung chưa có biểu hiện cụ thể, rõ nét. Nhiều đồng chí cán bộ lãnh đạo các cấp có nhiều việc làm tốt nhưng không muốn được biểu dương, nêu tên...

- Sự gắn kết giữa nội dung triển khai cuộc vận động với công tác xây dựng Đảng nói chung chưa chặt chẽ. Nhiều nơi chưa đưa nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào sinh hoạt chi bộ đảng, cấp uỷ đảng thường kỳ. Có nơi đã đề ra, nhưng thiếu kiểm tra, đôn đốc thực hiện nên chỉ là hình thức. Xây chưa đi đôi với chống. Kết quả là tác động của việc triển khai cuộc vận động đến kết quả của công tác xây dựng Đảng chưa nhiều.

- Việc triển khai cuộc vận động ở một số cơ quan, đơn vị chưa gắn kết chặt chẽ với nhiệm vụ chính trị, đặc biệt là công tác chuyên môn, với chức danh, trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên, công chức; với các phong trào đang được triển khai trong Đảng và xã hội.

3. Nguyên nhân của những hạn chế, khuyết điểm

- Nguyên nhân khách quan

Một là, thực tế xã hội nước ta hiện nay còn có những nhân tố tác động không thuận chiều đến kết quả triển khai Cuộc vận động.

Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay còn đan xen tư tưởng, lợi ích và các quan niệm đạo đức khác nhau. Cơ chế kinh tế thị trường khách quan khuyến khích lợi ích vật chất, lợi ích cá nhân, nên tác động mạnh đến đạo đức, lối sống trên nhiều lĩnh vực, cả những lĩnh vực nhạy cảm, như y tế, giáo dục, quan hệ gia đình, thậm chí cả hoạt động nhân đạo, từ thiện... Thực tế đó đang có tác động lớn đến kết quả cuộc vận động. Điều đó đã thể hiện rõ, về khách quan, không thể coi cuộc vận động về đạo đức như một phong trào và làm một lần, một lúc là xong.

Hai là, sự yếu kém của quản lý kinh tế, xã hội là nguyên nhân khách quan dẫn tới hạn chế của cuộc vận động.

Những sơ hở trong quản lý kinh tế, xã hội, tài sản, ngân sách nhà nước… hiện nay là môi trường khách quan có thể làm nảy sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nhũng nhiễu nhân dân trong cán bộ, công chức, dẫn tới suy thoái về đạo đức, lối sống trong những người có chức, có quyền. Khả năng đó có thể trở thành hiện thực khi không phát huy được dân chủ trong hoạt động của tổ chức đảng và hệ thống chính trị; kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống; tôn trọng và nghiêm minh khi thực thi pháp luật...

Ba là, tác động khách quan của quá trình toàn cầu hoá và chiến lược diễn biến hoà bình của các thế lực thù địch.

Giao lưu kinh tế, văn hoá quốc tế được mở rộng, tạo điều kiện để các quan niệm về đạo đức, văn hoá, lối sống bên ngoài tác động trực tiếp đến các giá trị đạo đức, văn hoá đang tồn tại trong xã hội ta, trong đó có những quan niệm đạo đức không phù hợp, thậm chí trái ngược, gây tác động xấu. Chiến lược “diễn biến hoà bình” với các thủ đoạn như, hạ bệ thần tượng Hồ Chí Minh; khuyến khích lối sống đề cao cá nhân, thực dụng, vụ lợi, hưởng thụ..., đặc biệt là đối với thanh niên, con em cán bộ lãnh đạo, khách quan tác động vào cuộc vận động.

- Nguyên nhân chủ quan

Một là, nhận thức chung và quyết tâm của một số cấp ủy, lãnh đạo cơ quan, đơn vị về việc triển khai cuộc vận động còn hạn chế. Có nơi cấp ủy và lãnh đạo cơ quan, đơn vị còn giản đơn, nóng vội, coi việc học tập một lần là xong. Ngược lại, có nơi lại bi quan, lo ngại dẫn tới thiếu quyết tâm để triển khai tích cực và có hiệu quả. Sự tham gia của các thành viên trong hệ thống chính trị triển khai cuộc vận động chưa đều, chưa có sự phối hợp chặt chẽ. Cá biệt, vẫn có nơi coi đây là công việc riêng của Đảng và giao cho Ban Tuyên giáo cấp uỷ thực hiện.

Hai là, trong công tác tổ chức, chỉ đạo còn có những hạn chế, bất cập, khuyết điểm, ảnh hưởng đến kết quả triển khai cuộc vận động.

Ba là, sự gương mẫu trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp chưa được thể hiện rõ.

Một số đồng chí chưa thực sự tích cực tham gia học tập cùng cơ quan, đơn vị. Cá nhân nhiều đồng chí cán bộ lãnh đạo không có chương trình hành động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nhiều đồng chí chưa sẵn sàng tham gia tuyên truyền, vận động triển khai cuộc vận động...

Nhìn tổng thể, sau 4 năm triển khai, cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã đạt được kết quả bước đầu quan trọng, nhất là trong nhận thức chung của toàn Đảng và toàn xã hội, tạo cho chúng ta niềm tin và quyết tâm khắc phục những hạn chế, khuyết điểm chủ quan để nâng cao hiệu quả triển khai cuộc vận động trong những năm tới. Tuy nhiên, những kết quả đạt được mới chỉ là bước đầu, chưa đồng đều, chưa vững chắc, cần được tiếp tục triển khai, củng cố để phát triển rộng khắp và bền vững hơn. " 

tuyengiao.vn

Số lần xem trang: 3575
Điều chỉnh lần cuối: 13-12-2010